SZEKSPIR BOSO PRZEZ FILM - RECENZJA FILMU "TANNA"

"Tanna" to film, na który można spojrzeć w dwojaki sposób. Pod kątem fabularnym, jest to raczej dość standardowa produkcja, niemająca do zaoferowania praktycznie nic nowego w temacie, który podejmuje. Jednak warunki, w których film powstawał, czynią z niego dzieło nadzwyczaj godne uwagi.

Najoględniej patrząc, to kolejna parafraza szekspirowskiego "Romea i Julii" - mamy tu dwa nieprzychylne sobie rody, parę zakochanych, którym nie jest dane być razem, zaostrzający się konflikt oraz zbrodnię. Tyle, że w zasadzie tu nie o rodach mowa, a o plemionach. Żyjących w buszu, na jednej z wysp Oceanii. Ignorujących fakt, że gdzieś obok istnieje już zalążek cywilizacji (reprezentowanej przez widziany w oddali ze wzgórza kościół oraz poniszczony numer "Timesa", który wódz wioski przechowuje niczym talizman). Jest to historia w pewnym stopniu prawdziwa, bowiem oparta na realnych wydarzeniach z 1980 roku, a przede wszystkim autentyczna.

Autentyzm w tym przypadku został osiągnięty w dość unikatowy sposób, bowiem wszyscy występujący w filmie to nie przeszkoleni aktorzy, a naturszczycy - to prawdziwy lud zamieszkujący wyspę, na której rozgrywa się akcja. Każdy mieszkaniec szczepu Yakel odgrywa tu swoją prawdziwą rolę, a język, jakim się posługują, jest ich własną, ojczystą mową. Efekt zdumiewa - wszyscy wypadają nieprawdopodobnie naturalnie i, choć samej historii można zarzucać nazbyt powolne tempo, to i tak trudno oderwać oczy od ekranu ze względu na tak bliskie obcowanie z dzikim ludem.

"Tanna" potrafi również wywrzeć wielkie wrażenie pod kątem zdjęć - częstokroć wyglądających na dokumentalne, jednak ukazujących przestrzeń w estetyzujący sposób. Zwłaszcza, gdy bohaterowie znajdują się w okolicach wulkanu Mount Yarus, jednego z najaktywniejszych wulkanów na świecie, który w filmie pojawia się kilkukrotnie, jakby miał przypominać o mocy natury i tym, że to ona jest najwyższą władzą na wyspie.

Co prawda czuć, że pieczę nad powstaniem filmu trzymał ktoś z zewnątrz, spoza ukazywanego świata (być może świadomie w pewnym momencie "Tanna" silnie przypomina "Moonrise Kingdom" Wesa Andersona), to tkwi w tym przedstawieniu ogrom szacunku. Twórcy obrazu, Martin Butler i Bentley Dean, nie spoglądają na mieszkańców Tanny z góry, a z boku, pełni zrozumienia i fascynacji dla tamtejszych obyczajów i rytuałów.

"Tanny", która przegrała w wyścigu oscarowym z "Klientem" Asghara Farhadiego, człowiek ucywilizowany raczej nie obejrzy dla fabuły. Dla nas, silnie zakorzenionych w popkulturze, motywy z szekspirowskich dramatów są aż nazbyt znane, by móc w omawianym filmie zobaczyć cokolwiek odświeżającego. Cennym i niespotykanym jest w tym przypadku cała otoczka, zupełnie odbiegająca od standardów wyznaczonych przez programy telewizyjne pokroju "Boso przez świat" Wojciecha Cejrowskiego. Portretowana ludność to nie zacofane cywilizacyjnie dzikusy, to ludzie żyjący tu i teraz, wierni swym tradycjom i miejscu pochodzenia. A nam pozostaje być jak jedna z bohaterek - mała Selin - która ciekawsko podgląda, co robią pozostali. Nikomu się nie narzuca, nikomu nie szkodzi, po prostu niewinnie się przygląda.

5/10

Film obejrzany dzięki uprzejmości dystrybutora film, firmie Solopan.